Hieronder vind je een weergave van de reactie van VVKP/BFP
Brussel, 07 juni 2018
Beste collega’s,
Op 18/05 verslikte u zich in uw koffie, net als wij, toen u vernam dat de regering een voorstel uitgewerkt en goedgekeurd had mbt de terugbetaling van klinisch psychologen. Minister Maggie De Block, minister van Volksgezondheid, mocht het nieuws wereldkundig maken en ze kondigde dit dan ook aan als zijnde “een historisch gegeven”. Met dit schrijven willen we u informeren over dit terugbetalingsmodel en over onze positie als VVKP.
Waar heeft de regering een akkoord over?
De regering maakt een budget van 22,5 miljoen euro vrij dat minister De Block kan gebruiken om een eerste stap in de terugbetaling van klinisch psychologische zorg te realiseren. Dat budget is onvoldoende om alle noden te dekken, dus dient men keuzes te maken. De regering heeft minister De Block niet vrij gelaten om die keuzes zelf te maken. Akkoorden dienden gesloten te worden met de andere regeringspartijen om de 22,5 miljoen vrij te krijgen.
Doelgroep
Aangezien het budget ontoereikend is voor de hele bevolking, dient er allereerst een doelgroep afgebakend te worden. Men heeft gekozen om voor deze terugbetaling te kiezen voor de doelgroep volwassenen (18 – 64) jaar die lijden onder de “common mental health disorders” oftewel de meest voorkomende psychische problemen, zijnde depressie, angst en alcoholverslaving. Men kiest vb. niet voor kinderen en jongeren omdat daar recent al extra in werd geïnvesteerd.
Type zorgverstrekker
Men kiest ervoor om deze terugbetaling exclusief voor te behouden aan de 2 nieuwe erkende gezondheidszorgberoepen, zijnde de klinisch psycholoog en de klinisch orthopedagoog. Echter, men wil een nieuwe versnippering tegengaan en wil men daarom dat die zorg kan plaatsvinden op een geïntegreerde manier en aansluitend bij reeds bestaande initiatieven. Op dit moment is de 107 – hervorming de grootste lopende hervorming in de doelgroep volwassenen, dus wil men dat psychologen en orthopedagogen op de één of andere manier gelinkt worden aan die hervorming.
Verdeling budget
Het beperkte budget van 22,5 miljoen is een federaal budget en dient de gehele bevolking. Een verdeelsleutel dient dus gemaakt te worden opdat dit budget gebruikt kan worden over het hele land. Dit zal gebeuren via objectieve parameters zoals aantal inwoners, prevalentie van psychische problematiek en sociaal – economische status. Men had evengoed kunnen opteren om dit verder mee te laten spelen in de afbakening van de doelgroep (vb. enkel Vlaanderen of vb. enkel kansarmen), maar dat was politiek niet haalbaar blijkbaar.
Relatie met andere zorgverstrekkers
Men kiest ervoor om de eerste sessie pas terug te laten betalen na verwijzing door de huisarts of psychiater. Hier wordt inhoudelijk geen reden voor gegeven. Niemand is daar vragende partij voor. We weten wel dat een regeringspartij aan het begin van de legislatuur een resolutie heeft ingediend in het parlement dat terugbetaling van psychologen enkel kan na verwijzing door de huisarts. Dit lijkt dus een zuiver politieke keuze te zijn geweest. Ook Zorgnet – Icuro (de grootste werkgeversorganiatie in de zorg) pleitte voor een dergelijk model omdat er een grote comorbiditeit is tussen somatische en psychische problematiek. Dat laatste betwisten we zeker niet, maar het model van een verplichte doorverwijzing is een archaïsch en hiërarchische manier van samenwerken.
Tarifering
Men stelt dat de psycholoog voor de eerste sessie een tarief van 60 € mag hanteren voor een intake van 60 minuten en 3 volgende sessies aan 45 € voor telkens 45 minuten consultatie. Men lijkt dus een tarief van 1 € per minuut voorop te stellen. Dit is een vast tarief om de patiënt tariefzekerheid te kunnen bieden. Deze sessies kunnen éénmaal verlengd worden na opnieuw consultatie door de huisarts of de psychiater met maximaal 4 sessies.
Het vast leggen van het tarief op 45 € lijkt op weinig gebaseerd te zijn, buiten het aantal mensen dat geholpen zou kunnen worden. Met een vast tarief van 45 € en een tussenkomst van 34 euro kan men zo’n 120.000 mensen helpen. De patiënten betalen dan een eigen bijdrage van 11 €. Met andere woorden, als het tarief zou stijgen zouden minder mensen geholpen kunnen worden en wordt pijnlijk duidelijk hoe weinig 22,5 miljoen eigenlijk is of als men evenveel mensen zou willen helpen, zou de eigen bijdrage groter worden dan 11 €.
Overeenkomst met het ziekenhuis
Het federale niveau heeft slechts 2 manieren om zorg te financieren: een nomenclatuur of gebruik maken van de ziekenhuisfinanciering. Men heeft voor dit laatste gekozen. Het budget wordt verdeeld over telkens 1 ziekenhuis per 107 – netwerk, dat op zijn beurt geacht wordt contracten af te sluiten met zelfstandig klinisch psychologen/orthopedagogen. De conventie wordt daardoor besloten in de overeenkomstencommissie ziekenhuizen binnen het RIZIV, met andere woorden op dit moment hebben de psychologen zelf geen inspraak over deze conventie.
De positie van de VVKP tav dit model
De VVKP is al een aantal jaren bezig met de voorbereiding van de financiering van klinisch psychologische zorg. De bedoeling van heel deze erkenning was een betere toegang tot de klinisch psycholoog voor de Belgische bevolking. De financiering van ons beroep is dus een kerndossier voor onze vereniging.
De toenmalige werkgroep en huidige divisie zelfstandige praktijkvoering ontwikkelde over een periode van 2 jaar een volledig dossier rond de terugbetaling. Dit dossier werd voorgesteld op de jaarlijkse studiedag, o.a. aan minister De Block.
De VVKP werd niet betrokken in de ontwikkeling van het huidige model. Ze werd éénmalig geconsulteerd door het kabinet. Het voorstel werd ontwikkeld door het kabinet in samenwerking met de FOD Volksgezondheid en mensen vanuit het RIZIV. Nochtans is de divisie zelfstandige praktijkvoering meteen aan de slag gegaan nadat in het zomerakkoord bekend raakte dat er 22,5 miljoen zou vrijgemaakt worden. Een volledig overzicht van deze tijdslijn en de voorstellen kunt u nalezen op de webpagina van de divisie zelfstandige praktijkvoering.
De VVKP heeft in deze legislatuur een goede samenwerking gekend met de minister en haar kabinet. Ze is de minister zeer erkentelijk voor de hervorming van de wet op de GGZ – beroepen, de aandacht voor de geestelijke gezondheidszorg en haar hervormingsplannen voor de wet op de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Maar dit model kan ze onmogelijk verdedigen naar de brede groep van de klinisch psychologen. Er zijn 3 grote pijnpunten die werkelijk onaanvaardbaar zijn voor ons:
De verplichte doorverwijzing door de arts of psychiater: dit gaat lijnrecht in tegen onze vraag naar de opbouw van een eerstelijnspsychologische zorg waar de klinisch psycholoog rechtstreeks toegankelijk is. We begrijpen het belang van een goede samenwerking met de huisartsen, maar dit was perfect mogelijk zonder een archaïsch en hiërarchisch systeem van verplichte doorverwijzing
Een financieringssysteem via de ziekenhuizen: dit gaat lijnrecht in tegen de huidige hervorming van de geestelijke gezondheidszorg waarin we de positie van de ziekenhuizen net willen afbouwen ten voordele van de installering van een volwaardige eerstelijnszorg in de GGZ. Bovendien hebben we als psychologen nergens uitzicht op inspraak in het beheer van dit voorstel of de evaluatie ervan.
De voorgestelde tarieven: men kiest voor een prestatiefinanciering, terwijl wij als VVKP, in lijn met hedendaagse voorstellen, gevraagd hadden naar een gemengd financieringssysteem. De vastgelegde tarieven van 45 € liggen wel heel ver van het noodzakelijke tarief van 75 € om een klinisch psychologische praktijk levensvatbaar te maken.
Wat gaan we als VVKP ondernemen?
Politiek
Dit model is bekrachtigd door de regering. Het betekent dat de minister dit dus niet meer zelf mag wijzigen. Voor elke wijziging heeft ze de toestemming van de regeringspartners nodig. We koesteren ons dus weinig illusies om nog wijzigingen te kunnen aanbrengen in de beperkte duur van deze legislatuur. De VVKP zal niet nalaten om alle politieke partijen te informeren over onze positie en jullie spreekbuis te blijven. Ze zal evenwel in gesprek blijven met het kabinet om jullie zo goed als mogelijk te blijven informeren over dit model en rond andere dossiers en toekomstige financiering voor onze standpunten op te komen.
Net zoals we dat met de RIZIV – conventie met betrekking tot het Chronisch VermoeidheidsSyndroom hebben gedaan, is onze oproep met betrekking tot dit model ook duidelijk: onderteken dit niet! Gezien we dit kunnen beschouwen als een eerste stap en fundament van een bredere, toekomstige financiering is het risico dat elke uitbreiding volgens dezelfde principes zal gebeuren. Dat zou het gewoonweg onmogelijk maken om ons beroep nog als zelfstandig zorgverstrekker uit te oefenen.
Stakeholders
De VVKP is niet de enige die met ontevredenheid heeft gereageerd op dit voorstel. Ze zal dit momentum aangrijpen om opnieuw het psychologenveld te trachten te verenigen. In de eerste plaats is het belangrijk om zoveel mogelijk collega’s goed te informeren, maar het is tevens van essentieel belang om onze slagkracht te verhogen. We hopen dat meer en meer collega’s beginnen in te zien wat het belang is van een sterke beroepsvereniging nu dergelijke voorstellen ons zo essentieel raken in de uitoefening van ons beroep.
We gaan ook opnieuw in gesprek met de andere beroepsverenigingen zoals de BWP en onze Franstalige zusterpartij UPPCF om gezamenlijk front te vormen. De Franstalige collega’s hebben ons al laten weten volledig op dezelfde lijn te zitten!
Het is echter van essentieel belang om onze inspanningen te continueren om de psychologen verder te integreren in de eerstelijnszorg, als een volwaardige en autonome partner. We moeten samen met de andere partners, in de eerste plaats de huisarsten, modellen ontwikkelen waarbinnen we multidisciplinair kunnen samenwerken, met respect voor elkaars autonomie. Dit doen we o.a. door de verdere uitbouw van de regionale psychologenkringen en onze participatie in het overleg zelfstandig zorgverstrekkers binnen de Federatie Vrije Beroepen Unizo.
Publieke opinie
De regering heeft handig ingespeeld op de nood in onze samenleving aan goede psychologische zorg. Men heeft de bevolking wijsgemaakt dat men voor 11 € in 4 sessies verlost kan raken van een psychische problematiek. Het is essentieel dat we aan de bevolking een correct beeld presenteren van de mogelijkheden en grenzen van een klinisch psycholoog. We dienen te tonen dat klinisch psychologische zorg veel meer is, dan het voeren van gesprekken en dat een belangrijk deel van het werk zich afspeelt voor en na de consultaties. Het laatste wat we immers zouden willen is dat we afgeschilderd zouden worden als geldwolven die blind zouden zijn voor de noden in de samenleving.
U mag erop vertrouwen dat de VVKP trouw blijft aan haar principes en statuten. Dat ze consequent zal blijven ijveren om klinisch psychologen te verenigen onder de vlag van de klinische psychologie ongeacht hun verdere specialisaties of specifieke setting waar ze werken. U mag erop vertrouwen dat het VVKP – bestuur, samen met de vele andere vrijwilligers binnen de vereniging, er alles aan zal doen om het beroep van de klinisch psycholoog verder uit te bouwen tot een volwaardig gezondheidszorgberoep. We hebben 20 jaar gewacht op een volwaardige en autonome erkenning. Als groep hebben we geleerd om niet te snel tevreden te zijn, maar geduldig verder te werken tot we ons doel hebben bereikt en de bevolking eindelijk de kwaliteit aan psychologische zorg kan krijgen waar ze recht op heeft. We kunnen deze kelk dus gerust aan ons laten voorbijgaan.